Financieel beeld

Lange termijn doorkijk

Ontwikkeling van de lasten

Toelichting:
De lasten blijven de komende jaren nu rond de € 800 mln. Vanaf 2026 dalen ze iets en na 2027 zet de daling verder door. De oorzaak hiervan is dat er voor die periode nog geen keuzes zijn gemaakt. Wat de lange termijn keuzes zijn en welke middelen hiervoor nodig zijn zal nog moeten worden bepaald. Maar de reeksen van bijvoorbeeld beheer & onderhoud en OV zullen altijd doorlopen.

Ontwikkeling van de baten

Toelichting:
Naast de baten die de provincie ontvangt vanuit het provinciefonds en de opcenten motorrijtuigenbelasting, die binnen het overzicht algemene middelen en organisatie staan, ontvangen we ook baten direct in de ambities. Met name ambtie 5 is afhankelijk van specifieke baten. In de najaarsnota is nu een bijdrage van ruim € 28 mln verspreid over 3 jaar verwerkt,  daarmee zijn ook de lasten opgehoogd. Vanaf 2025 nemen nu de baten in ambite 5 af en daarmee ook de bijbehorende lasten. Echter er worden nog meer specifieke baten verwacht, deze zullen worden opgenomen zodra die beschikkingen binnen zijn. De baat in 2033 binnen Ambitie 5 wordt  veroorzaakt door PMR IJsselmonde.

Ontwikkeling van de saldo's bestemmingsreserves

Toelichting:
In bovenstaande grafiek is zichtbaar dat het totaal aan bestemmingsreserves afneemt tot en met 2028 en daarna op een ongeveer gelijk niveau blijft. Dit wil niet zeggen dat de reserves na 2028 niet meer ingezet zullen worden maar wel dat de onttrekkingen aan de reserves nog niet volledig gepland en/of verwerkt zijn in toekomstige jaren. Daarnaast zijn er reserves die na 2028 nog toenemen en reserves die afnemen. Per functie van de reserves volgt nu een korte toelichting. Uitgebreidere informatie per reserve is opgenomen in bijlage 1 van het bijlageboek.

Spaarreserves
De spaarreserves zijn bedoelt om in de toekomst een bepaalde prestatie te realiseren. De grootste spaarreserves eind 2022 zijn de reserves:

De enige reserve die vanaf 2029 toeneemt door structurele stortingen is de reserve mobiliteit. Alle overige spaarreserves blijven vanaf 2029 stabiel.

Egalisatiereserves
De egalisatiereserves zijn bedoelt om pieken en dalen in de exploitatie op te vangen. De grootste egalisatiereserves eind 2022 zijn:

De afname in egalisatiereserves heeft met name te maken met de reserve Natuurnetwerken Nederland die tot 2028 volledig ingezet wordt voor het realiseren van het Natuurnetwerk conform het decentralisatieakkoord Natuur. Daarnaast wordt de egalisatiereserve beheer en onderhoud volledig ingezet tot 2033.

Bufferreserves
Naast de algemene reserve met een bufferfunctie kennen we nog een aantal specifieke reserves met als functie risico's op te vangen. Eind 2022 zijn de grootste bufferreserves:

Naast informatie over reserves in bijlage 1 van het bijlageboek worden van een aantal bufferreserves de risico's nader toegelicht in de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing.

Toelichting:
Als er uit een bestemmingsreserve meer onttrokken wordt dan toegevoegd dan nemen de lasten en of baten toe. Het saldo van de toevoegingen en onttrekkingen is hetgeen wat als inzet op de ambitie terug te zien is. Op de langere termijn is er een duidelijke daling van bestemmingsreserves te zien.

De bestemmingsreserves zijn reserves die met een bepaald doel zijn ingesteld. Deze bestemmingsreserves zijn bij het instellen van de reserves (uiteindelijk) gevoed vanuit/via het begrotingssaldo. De inzet van de huidige bestemmingsreserves via de ambities heeft daarom ook geen effect op het begrotingssaldo. De algemene reserve is geen onderdeel van de bestemmingsreserves en is daarom dan ook niet meegenomen in deze overzichten.

Verloop kapitaallasten en % kapitaallasten versus de baten

Toelichting:
De kapitaallasten bestaan uit afschrijvingen en rente. De kapitaallasten zijn een gevolg van investeringen en kennen afhankelijk van het type investering een bepaalde looptijd, dit kan tot 30 jaar lang zijn. De kapitaallasten leggen een beslag op baten die de provincie binnen krijgt. Er is gekozen om het als percentage van de baten in beeld te brengen omdat daarmee beter inzichtelijk wordt welk deel van de inkomsten besteed worden aan de kapitaallasten. Het resterende deel kan voor andere doeleinden worden ingezet. Om een sluitende begroting te houden kunnen de kapitaallasten en het resterende deel niet hoger dan 100% worden.

Ontwikkeling netto schuldquote

Toelichting:
De netto schuldquote stijgt op basis van de begroting en meerjarenraming (T+3) in de periode 2022 tot en met 2025 van 147% naar 232 %. De belangrijkste post in de netto schuld zijn de aan te trekken langlopende geldleningen (zie paragraaf Financiering). Grote onzekerheid bij deze cijfers is de mate waarin de komende jaren sprake is van onderuitputting bij de uitgaven (exploitatie en investeringen) en de mate waarin de komende jaren extra gebruik wordt gemaakt van de beschikbare reserves. De mogelijke onderuitputting zal een dempend effect hebben op de schuldquote, extra onttrekkingen uit de reserves een opwaarts effect.