Inleiding
Daar waar provinciale opgaven overlappen met EU-beleid, vormen EU-subsidies een belangrijke financieringsbron voor de realisatie hiervan. Deze paragraaf biedt een financieel overzicht van alle EU-subsidieprogramma’s waarbij de provincie een formele rol vervult en alle EU-subsidieprojecten waaraan de provinciale organisatie als partner deelneemt. De verantwoording van de inhoudelijke resultaten van de besteding van EU-middelen en deelname aan EU- projecten verloopt via de corresponderende beleidsambities, zoals opgenomen in deze begroting.
2022 is een bijzonder jaar omdat een nieuwe EU-programmaperiode van start gaat, gefinancierd uit het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027. Dit betekent dat de meeste bestaande subsidieprogramma’s een opvolger krijgen met nieuwe middelen, maar ook dat programma’s verdwijnen en nieuwe programma’s worden geïntroduceerd.
De rol van de provincie in relatie tot de programma’s verschilt per EU-subsidieprogramma. Hoewel de provincie bij de meeste programma’s weinig tot geen invloed heeft op hoe de middelen worden besteed, zijn er ook enkele programma’s waar de provincie zelf op de middelen stuurt. Er zijn vier rollen voor de provinciale betrokkenheid te identificeren, die hieronder beknopt staan omschreven. De invulling van deze rollen zal in het vervolg van de paragraaf nader worden toegelicht.
1. Beslisser
Bij een aantal EU-subsidieprogramma’s voert de provincie regie op het programma en beslist zij zelf over de besteding van de beschikbare middelen. Binnen de kaders van het betreffende EU-programma kan de provincie zelf de subsidieopenstellingen vormgeven. De EU-middelen binnen deze programma’s vormen daarmee een aanvulling of multiplier op de beschikbare provinciale middelen voor de realisatie van beleidsambities.
2. Adviseur
Daarnaast bekleedt de provincie bij verschillende Interregprogramma’s een adviesfunctie in de uitvoering van het programma. De provincie stuurt niet direct op de middelen binnen de Interregprogramma’s, maar treedt op als liaison tussen het programma en de partners in het veld. Hierdoor is sprake van een grote betrokkenheid bij de werving en selectie van projecten binnen deze programma’s.
3. Aanjager in de regio
Om als regio optimaal gebruik te maken van de financieringsmogelijkheden die de EU biedt, stimuleert en ondersteunt de provincie externe partners bij het verwerven van EU- middelen. Bij de meerderheid van EU- subsidieaanvragen door Zuid-Hollandse partners is de provincie echter niet of nauwelijks betrokken. De totale (financiële) baten van EU-subsidies voor de regio worden hierdoor maar in beperkte mate zichtbaar in de provinciale begroting. Voor een totaalbeeld maken we daarom via de EU-subsidiemonitor jaarlijks inzichtelijk hoeveel EU-middelen op welke maatschappelijke opgaven landen. Uit de meest recente monitor (peildatum 1-3-2021) blijkt dat in de aflopende EU-programmaperiode 2014-2020 2.349 unieke partners uit Zuid-Holland actief zijn in 5021 Europese projecten. Gezamenlijk hebben deze partners in totaal bijna € 2,2 mld (1) aan EU- middelen ontvangen. Dit komt neer op € 95(1) per inwoner per jaar.
4. Deelnemer aan EU-projecten
Tot slot kan de provinciale organisatie zelf subsidie aanvragen bij een EU-programma door als partner deel te nemen aan een project. In de afgelopen EU-programmaperiode 2014-2020 heeft de provincie Zuid-Holland als projectpartner ruim € 11 mln aan middelen toegekend gekregen.
(1) Indien wordt gecorrigeerd voor de TNO-vestigingen buiten Zuid-Holland en de Rijksoverheid valt dit bedrag ca. 20% lager uit