Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

Zomer 2021 hebben we een evaluatie uitgevoerd van het programma Beter Bestuur. In 2022 zal de nadruk in het programma op de volgende onderwerpen liggen:

• Effectief en presterend: we zien dat een aantal gemeenten forse moeite heeft om vacatures ingevuld te krijgen. Gebrek aan capaciteit bij gemeenten brengt hun slagkracht mogelijk in gevaar. We gaan verkennen hoe groot het probleem daadwerkelijk is en of we hierbij een rol kunnen spelen. Verder doen we samen met gemeente Delft onderzoek naar hun financieel-economische situatie.
• Responsief en verbonden: maart 2022 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. We zullen verschillende activiteiten ondernemen, waaronder net als vier jaar geleden een roadshow ‘Zuid-Holland Ontmoet’ om de relatie met onze gemeenten sterk te houden. Verder gaan we samen met het ministerie van I&W onderzoek doen naar de schaduwkanten van participatie.
• Robuust en integer: we blijven ons inzetten voor goede interbestuurlijke verhoudingen, inclusief de financiële aspecten daarvan: ‘geen taken zonder knaken’. 1 januari 2022 zijn de nieuwe bestuursovereenkomsten voor het interbestuurlijk toezicht van kracht, waarmee dit toezicht meer op basis van data en actueel wordt uitgevoerd. We blijven begrotingsscans aanbieden aan gemeenten.
• Lerend en innoverend: we blijven ambtelijke en bestuurlijke bijeenkomsten organiseren om gezamenlijk leren te bevorderen en kiezen hierbij bewust of we deze fysiek of online houden. Onder de titel ‘Zuid-Holland Academie’ bouwen we aan een online platform om kennis te delen.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

• Het college van Gedeputeerde Staten bestaat deze collegeperiode, naast de Commissaris van de Koning, uit zes gedeputeerden. Gedeputeerde Staten geven uitvoering aan het Coalitieakkoord 2019-2023 ‘Elke dag beter. Zuid-Holland’. Dit akkoord is verwerkt in de provinciale begroting. In het declaratieregister van Gedeputeerde Staten, dat eens per kwartaal verschijnt, worden de bestuurskosten van Gedeputeerde Staten vermeld.
• De provinciale organisatie wil, juist ook in deze onzekere tijden, betrouwbaar, transparant, (democratisch) legitiem en integer handelen. Daarom gaan we ondermijning tegen en voeren we de Wet Bibob (Bevordering integriteits-beoordelingen door het openbaar bestuur) uit. De komende tijd integreren we de Wet Bibob in onze primaire werkprocessen. Ook blijven we aandacht houden voor de capaciteit voor de behandeling van verzoeken in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).De trend van de verzoeken in het kader van deze wet van de afgelopen jaren zet door. Steeds meer verzoeken betreffen complexe en/of politiek-bestuurlijk gevoelige onderwerpen en ook zijn de verzoeken meestal omvangrijker. De nieuwe trend vraagt om voortdurende bijsturing van ons (digitale) Wob-proces, zodat we de verzoeken efficiënt kunnen behandelen. We blijven ook aandacht houden voor de capaciteit voor de behandeling van de verzoeken.
• Door samenwerking als onderdeel van Interprovinciaal Overleg (IPO) gaat Zuid-Holland strategische allianties aan om onder meer relevante wet- en regelgeving te beïnvloeden. Voor onze lobby- en beïnvloedingstrajecten op nationaal niveau versterken we de komende periode onze functie Public Affairs. Onderdeel hiervan is een op te stellen strategische lobbyagenda. Zo brengen we de Zuid-Hollandse belangen tijdig op de juiste plekken over het voetlicht. Waar mogelijk bundelen we onze lobbykracht met partners uit de regio zoals het geval is bij de Groeiagenda.

Ondermijnende criminaliteit is een maatschappelijk probleem waar de provincie Zuid-Holland oog voor heeft. Openbare orde en veiligheidstaken zijn echter (boven)lokaal belegd. We willen als provincie samen met anderen als één overheid optreden. Dat doen we door de weerbaarheid van ons eigen bestuur en organisatie te vergroten en bij te dragen aan de (boven)lokale aanpak vanuit onze eigen rol en taken als midden bestuur. Daarbij zien we bijvoorbeeld raakvlakken als het gaat om milieudelicten, de aanpak van ondermijning op bedrijventerreinen, vakantieparken en jachthavens, het buitengebied (land- en glastuinbouw) en weerbaar bestuur. De aanbevelingen uit de weerbaarheidsscan Provincie Zuid-Holland en onderzoek door Verwey Jonker instituut naar de provinciale weerbaarheid, bieden handvatten om de provinciale rol in de aanpak de komende jaren verder vorm te geven. In 2022 ligt de focus op het vergroten van de informatiepositie van de provincie door actief te participeren in netwerken, aan te sluiten bij fenomeen onderzoeken en het faciliteren van kennisdeling.

• De maatschappelijke opgaven van onze regio stoppen niet bij de provinciegrens, en worden mede beïnvloed door internationale ontwikkelingen. Wij werken dan ook grensoverschrijdend samen. Internationale activiteiten -zoals lobby op wet- en regelgeving uit Brussel,  kennisdelen met andere regio’s in netwerken, participeren in Europese projecten- dragen allemaal bij aan het behalen van onze provinciale doelen. We werken ambtelijk en bestuurlijk samen met verschillende partners, zowel uit Nederland (bijvoorbeeld in het Economic Board Zuid-Holland, met de Randstad provincies of in het Huis van de Nederlandse Provincies), als uit Europa (bijvoorbeeld met de regio’s Vlaanderen en Noordrijn-Westfalen) en internationaal (China).

Programma Stikstof
Provincies zijn verantwoordelijk voor de bescherming van de Natura 2000-gebieden binnen hun grenzen. Door  te grote stikstofdepositie op verschillende Natura 2000-gebieden in Nederland is het echter niet mogelijk om die gebieden op een goede manier in stand te houden. In de provincie Zuid-Holland gaat het om twaalf stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Met de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van 29 mei 2019 is de vergunningverlening voor activiteiten die stikstofdepositie veroorzaken grotendeels stil komen te liggen. Op 10 december 2019 hebben Gedeputeerde Staten het plan van aanpak voor het programma stikstof vastgesteld (‘Naar een gebiedsgerichte aanpak Natura 2000/stikstof’ ) voor uitvoering in 2020 en verder. In maart 2021 hebben Gedeputeerde Staten de Eerste Uitvoeringsagenda Stikstof vastgesteld (‘Eerste Uitvoeringsagenda Stikstof’ ). In deze uitvoeringsagenda stikstof beschrijven wij de verdere aanpak en uitvoering van het stikstofdossier. De uitvoering van het stikstofdossier in 2022 gaat via:

• Drie pijlers: natuur herstellen, stikstofbronnen verminderen en maatschappelijke ontwikkelingen mogelijk maken.
• Vier actielijnen om een zo goed mogelijke koppeling te maken met andere provinciale opgaven en om in andere provinciale beleidsopgaven te zorgen voor stikstofreductie, waardoor ontwikkelingen mogelijk worden. Het betreft de actielijnen natuurherstel, verduurzaming stedelijk netwerk en mobiliteit, landbouw en haven industrieel complex.
• Deze aanpak en uitvoering doen we gebiedsgericht rondom de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden, op provinciaal niveau en op landelijk niveau samen met andere provincies en het Rijk.

De laatste natuurdoel analyses worden in 2022 afgerond. Maatregelen voor het gezamenlijke Programma Natuur worden opgesteld en waar dat kan uitgevoerd. Ook is het nodig in 2022, net als in 2021, nadere afspraken te maken tussen Rijk en provincies over uitvoering van bronmaatregelen, vergunningverlening en vermindering van stikstofemissies en -deposities, zodat maatschappelijke en economische ontwikkelingen mogelijk blijven.

Waar kansen liggen om bronmaatregelen uit te voeren, zullen we Provinciale Staten voorstellen doen. Bij de Voorjaarsnota van 2021 zijn er voor één jaar middelen gereserveerd die we kunnen inzetten voor innovatie en voor cofinanciering van onder andere de warme sanering varkenshouderij (een rijksregeling die ook deels benut gaat worden om wal stroom te realiseren).

Gebiedsgerichte aanpak
In 2020 zijn Gedeputeerde Staten gestart met vier gebiedsprocessen in het programma stikstof: de Duinen, Duinen-Eilanden, de Delta en de Biesbosch. Voor Veenweide/Nieuwkoop is in 2020 de opgave voor stikstof toegevoegd aan het reeds lopende gebiedsproces. In 2021 hebben we samen met partners stappen gezet in de gebiedsgerichte aanpak:  de gebiedskaders zijn in beeld gebracht en de plannen van aanpak per gebied vastgesteld. De vier deelgebiedsplannen zullen begin 2022 worden vastgesteld en daarna in een uitvoeringsprogramma per gebied uitgewerkt. De vier deelgebiedsplannen vormen ook de basis voor het provinciaal gebiedsplan dat wij in 2022 gaan opstellen, zoals in de Wet stikstofreductie en natuurherstel is opgenomen. Dit wettelijke gebiedsplan willen we uiterlijk in zomer 2023 vaststellen, afhankelijk van de afspraken  tussen Rijk en provincies en provincies onderling die we nog gaan maken.

Generieke afspraken en maatregelen
Net als in 2020 en 2021 moeten Rijk en provincies ook in 2022 afspraken maken over generieke en specifieke (bron)maatregelen om de doelstellingen uit de Wet stikstofreductie en natuurherstel te behalen. Ook het Regeerakkoord zal aanleiding geven tot afspraken. Waar nodig zullen wij het Rijk aanspreken op specifieke maatregelen die voor Zuid-Holland nodig zijn om naast natuurherstel ook voldoende stikstofruimte beschikbaar te hebben voor economische ontwikkeling en maatschappelijke opgaven. De omgevingsdienst Haaglanden zal bij vergunningverlening de beleidsregels rond extern salderen en verleasen uitvoeren. Daarvoor kan ook de Stikstofbank benut worden, mits partijen zorgdragen voor vulling. Het Rijk is verantwoordelijk voor legalisering van de meldingen onder het PAS. Het Rijk zal daarvoor met de omgevingsdiensten / provincies samenwerken. In IPO-verband werken we ook in 2022 verder aan de langetermijnaanpak van de stikstofproblematiek en ontwikkelen wij een visie voor de toestemmingsverlening op de lange termijn. Op basis van die visie gaan provincies en Rijk een toekomstbestendige systematiek uitwerken om vergunningen en toestemmingsbesluiten te verlenen.

Programma inclusief Zuid-Holland
Inclusief Zuid-Holland richt zich op gelijke kansen voor alle inwoners van de provincie. Het thema is daarmee ook integraal onderdeel van iedere ambitie. Om die reden wordt gewerkt aan een digitaal platform voor kennisdeling en ontmoeting. Mede op basis van twee themasessies binnen PS gaan we bekijken hoe we dit thema verder zo goed mogelijk kunnen invullen.

Implementatie Omgevingswet
Landelijk werken we samen aan de voorbereiding op de Omgevingswet en de ambities van het digitale stelsel Omgevingswet. Binnen de eigen organisatie en met (regionale) partners, zoals de omgevingsdiensten, veiligheidsregio’s, gemeenten en waterschappen, gaan we dit invoeren.

Programma Omgevingsbeleid
We gaan e en actuele en digitale langetermijnagenda, Omgevingsvisie, Omgevingsverordening en Omgevingsprogramma opstellen. Op dit moment zijn er twee omgevingsverordeningen die onderhouden moeten worden één onder huidig recht en één onder de Omgevingswet. Het Omgevingsbeleid is modulair vormgegeven dit betekent dat er continue aan actualisatie en beleidsrijke modules wordt gewerkt.

Festival van de Toekomst
Elke twee jaar organiseert de provincie het Festival van de Toekomst. Met dit evenement wil de provincie de innovatiekracht van de regio laten zien én bevorderen. Tijdens het festival ontmoeten verschillende spelers op het toekomst-toneel van de provincie elkaar. Ze signaleren samen nieuwe ontwikkelingen, stimuleren kruisbestuiving tussen verschillende sectoren en leggen waardevolle verbindingen tussen verschillende werelden. Daarnaast vergroten we de wendbaarheid en slagvaardigheid van de eigen organisatie door ‘binnen en buiten’ met elkaar te verbinden.
Door de corona-situatie hebben we tot twee keer toe moeten afzien van de organisatie van een Festival van de Toekomst. We rekenen er op in 2022 wel weer een editie neer te kunnen zetten.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

Innovatieve communicatie

In 2022 organiseren we een nieuw Festival van de Toekomst. Bij de organisatie van dit evenement houden we vanzelfsprekend rekening met de corona pandemie. We houden ons aan RIVM-richtlijnen en we mikken op een hybride evenement; een combinatie van online en fysieke ontmoeting.

Innovatieve participatie
Participatie is een belangrijk principe in het bereiken van een sterke samenleving. Met participatie willen we  betere plannen maken en betere besluiten ,nemen en daarmee het draagvlak voor beleid en uitvoering  vergroten.

• Effectief & presterend: om participatie naar een hoger plan te tillen, voeren we de in 2018 vastgestelde participatienotitie verder uit.
• Responsief & Verbonden: samen met een aantal Zuid-Hollandse gemeenten gaan we de open source participatiesoftware van ‘Open Stad’ gebruiken. Dit instrument voor online participatie kan helpen beter aan te sluiten bij ideeën in de samenleving en verbinding te leggen met onze mede overheden door ervaringen te delen. Als gevolg van corona zijn online tools van grote toegevoegde waarde. Wij gaan ervan uit dat ook na deze pandemie online participatietools zoals Open Stad in een behoefte blijven voorzien.
• Robuust & Integer: we willen verschillende groepen inwoners bereiken met een zo breed mogelijk palet aan perspectieven. Zo willen we voorkomen dat participatie voor bepaalde groepen juist extra drempels opwerpt. We blijven daarom experimenteren met vernieuwende vormen van participatie. Offline, en – mede onder invloed van corona – ook online.
• Lerend & Innoverend: wij richten ons erop diverse participatievormen in concrete beleids- en uitvoeringstrajecten in de praktijk te brengen. Daarbij staat leren van onze ervaringen centraal. We monitoren participatietrajecten en delen de lessen actief binnen de provinciale organisatie.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

• De corona pandemie betekent dat we met nieuwe vraagstukken te maken hebben waar zowel kansen als bedreigingen uit voortkomen. De strategische kennisfunctie helpt de provinciale organisatie en kennispartners om kennis te bundelen, vanuit diverse perspectieven vooruit te kijken en handelingsperspectieven te ontwerpen.
• Effectief en presterend: om de doelmatigheid en doelgerichtheid van beleid te verbeteren, zullen we nieuwe inzichten op basis van strategische kennis ook inzetten voor onze lobbytrajecten, bijvoorbeeld binnen het sociaal domein.
• Responsief en verbonden: we verspreiden deze strategische kennis tijdig en actief binnen ons netwerk, ook zonder dat we al antwoorden hebben geformuleerd op vraagstukken.
• Robuust en Integer: een belangrijk deel van de strategische kennisfunctie wordt gevormd door thema’s rond ondermijning, integriteit en weerbaarheid.
• Lerend en innoverend: bij urgente maatschappelijke ontwikkelingen ondernemen wij gericht actie om gezamenlijk leren binnen het netwerk te stimuleren.  Daarnaast doen we zelf onderzoek naar sectoroverstijgende maatschappelijke vraagstukken. En we bundelen onze strategische kennis met die van andere partners naar bijvoorbeeld thema of geografie zodat we nieuwe verbanden ontdekken.

Naast provinciale bestuurstaken heeft de commissaris van de Koning ook een aantal rijkstaken. De taken en bevoegdheden van de commissaris van de Koning staan in de Provinciewet  en zijn verder vastgelegd in de Ambtsinstructie  van de commissaris van de Koning. In de ambtsinstructie staat, op hoofdlijnen, beschreven welke taken de commissaris van de Koning heeft:

• De commissaris bevordert de door hem noodzakelijk geachte samenwerking tussen in zijn provincie werkzame rijksambtenaren en personen deel uitmakend van de krijgsmacht, en tussen deze functionarissen en het provinciaal bestuur, de gemeentebesturen en de waterschapsbesturen.
• De commissaris ziet toe op het bestuurlijk functioneren van de veiligheidsregio’s, in de warme en koude fase van een crisis en maakt waar mogelijk gebruik van zijn aanwijzingsbevoegdheid;
• De commissaris ziet toe op een ordelijk verloop van de procedures met betrekking tot de (her-) benoeming en ontslag van een (waarnemend-)burgemeester;
• De commissaris zendt een ingekomen voorstel tot verlening van een onderscheiding met zijn advies en het advies van de burgemeester van de woonplaats van de te decoreren persoon aan het Kapittel voor de civiele orden.

De commissaris van de Koning legt voor de uitvoering van deze eigenstandige taken en bevoegdheden verantwoording af aan de minister van BZK. Om die reden krijgt de commissaris van de Koning voor deze rijkstaken ondersteuning en advies van zijn (eigen) kabinet. De afgelopen jaren heeft het kabinet expliciet verbreding gezocht in de werkzaamheden en legt het vaker dan voorheen de verbinding met provinciale opgaven (regionale samenwerking en ondermijning). Ook voert het kabinet taken uit voor provinciale doelstellingen die de bevoegdheid van de commissaris van de Koning raken, zoals bevordering van integriteit van provinciale bestuurders en uitvoering van de provinciale crisisorganisatie.